ไขมันในเลือดสูงเป็นภัยเงียบที่หลายคนมองข้าม เพราะไม่แสดงอาการชัดเจนในช่วงแรก แต่กลับเป็นตัวเร่งให้เกิดโรคร้ายอย่างหลอดเลือดตีบ หัวใจวาย หรืออัมพฤกษ์อัมพาตแบบไม่ทันตั้งตัว หลายคนเชื่อว่าคนผอมไม่เสี่ยง หรือแค่เลี่ยงของมันของทอดก็พอ แต่ความจริงมันซับซ้อนกว่านั้นมาก
ไขมันในเลือดคืออะไร
ไขมันในเลือดไม่ได้มีแต่ไขมันชนิดไม่ดีอย่างที่หลายคนเข้าใจ มันประกอบด้วยหลายชนิด เช่น คอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) คอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (LDL) และไตรกลีเซอไรด์ ซึ่งถ้าสมดุลดี ร่างกายก็ใช้งานได้ตามปกติ แต่ถ้าเสียสมดุลเมื่อไหร่ ระบบหลอดเลือดทั้งร่างกายจะเริ่มเสื่อมโดยไม่รู้ตัว
สาเหตุของไขมันในเลือดสูงที่คนส่วนใหญ่มองข้าม
หลายคนคิดว่าไขมันในเลือดสูงมาจากแค่ของทอด ของมัน หรืออาหารที่มีคอเลสเตอรอลสูงเพียงอย่างเดียว แต่แท้จริงแล้ว ปัจจัยที่เกี่ยวข้องมีมากกว่านั้น เช่น
- พฤติกรรมการกินแบบเรื้อรัง ไม่ได้กินของมันมากในมื้อเดียว แต่สะสมทุกวัน เช่น อาหารแปรรูป ขนมขบเคี้ยว น้ำหวาน ชาไข่มุก
- ไม่ค่อยเคลื่อนไหว การนั่งทำงานตลอดวันโดยไม่ลุกขยับ ทำให้ร่างกายเผาผลาญไขมันได้น้อยลง ไขมันที่กินเข้าไปจึงกลายเป็นไขมันสะสมในเลือด
- กรรมพันธุ์ หากครอบครัวมีประวัติไขมันในเลือดสูง โอกาสเสี่ยงของเราจะมากกว่าคนทั่วไป แม้จะควบคุมอาหารอย่างดี
- ความเครียดสะสมและนอนน้อย สภาพจิตใจกระทบโดยตรงต่อฮอร์โมนในร่างกาย ซึ่งมีผลต่อการสร้างและเผาผลาญไขมัน
- ดื่มแอลกอฮอล์บ่อย โดยเฉพาะเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลผสมสูง เช่น ค็อกเทล ไวน์ขาว เบียร์ ซึ่งเพิ่มไตรกลีเซอไรด์อย่างรวดเร็ว
อย่าคิดว่าคนอ้วนเท่านั้นที่เสี่ยง
คนรูปร่างผอมแต่ชอบกินอาหารมัน หวานจัด หรือมีพฤติกรรมขี้เกียจเคลื่อนไหว ก็มีความเสี่ยงเช่นกัน สิ่งที่ต่างออกไปคือ คนกลุ่มนี้มักไม่คิดจะตรวจสุขภาพ เพราะเชื่อว่าตัวเองดูแข็งแรง แต่เมื่อรู้ตัวอีกที ค่าคอเลสเตอรอลก็ทะยานเกินจุดปลอดภัยแล้ว
ป้องกันและลดความเสี่ยงได้อย่างไร
- ปรับพฤติกรรมการกิน โดยไม่ต้องอด แต่รู้จักเลือก เช่น กินข้าวกล้องแทนข้าวขาว เลี่ยงเนื้อสัตว์ติดมัน หันมากินปลาทะเลและผักใบเขียวเพิ่ม
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ อย่างน้อยวันละ 30 นาที เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ หรือปั่นจักรยานก็ช่วยให้ระดับไขมันดีขึ้น
- ลดแอลกอฮอล์และงดบุหรี่ เพราะสองอย่างนี้นอกจากเพิ่มไขมันเลวแล้ว ยังทำลายผนังหลอดเลือดอีกด้วย
- พักผ่อนให้พอ ไม่ใช่แค่เรื่องเวลา แต่ต้องมีคุณภาพ หลับลึก ลดความเครียด ลดการอักเสบในร่างกายที่เร่งการสร้างไขมันเลว
- ตรวจเลือดประจำปี โดยเฉพาะคนที่มีอายุ 30 ปีขึ้นไป หรือมีประวัติคนในบ้านเป็นโรคหัวใจ ความดัน เบาหวาน
สรุป
ไขมันในเลือดไม่ได้เกิดจากอาหารเพียงอย่างเดียว แต่พฤติกรรมในชีวิตประจำวันทุกด้านล้วนมีผล ไม่ว่าคุณจะรูปร่างแบบไหนก็ควรใส่ใจ เพราะไขมันในเลือดสูงคือภัยเงียบที่บั่นทอนสุขภาพจากภายใน การเปลี่ยนพฤติกรรมตั้งแต่วันนี้จึงไม่ใช่แค่ป้องกันโรค แต่คือการต่ออายุให้ร่างกายอย่างแท้จริง
